Šta je to što vinariju Lipovac čini posebnom, najorginalnijom vinarijom u Crnoj Gori i regionu, po čemu će biti prepoznata u svijetu?
Proizvodnja vina u glinenim amforama, najstarijem vinskom sudu, prvo pjenušavo vino od sorte Vranac…
Prvi pogled sa Lipovčevog brijega na uređen vinograd – daje odgovor. To je stvarala ljubav prema vinogradarstvu, znanje struke i maštovitost istinskog ljubitelja vina. Svaki sledeći korak je novo otkrivanje, oduševljenje i uživanje.
Riječima i slikom kroz Vinariju Lipovac
Između Crmničke i Riječke nahije, u selu Građani nalazi se najsavremenija vinarija u Crnoj Gori. Vina iz ove vinarije stigla su i do Japana, “osvojila” London, Pariz… na prestižnim međunarodnim takmičenjima nagrađena peharima i u zemlji šampanjca.
U srcu Crne Gore pravi se vino po metodama koje su stare nekoliko hiljada godina. Alazanska dolina u Gruziji smatra se postojbinom vinogradarstva i vinarstva i taj način proizvodnje vina nalazi se na listi nematerijalne svjetske baštine pod zaštitom UNESK-a. U vinariji Lipovac su starinski gruzijski metod pravljenja vina primjenili u Crnoj Gori, otvarajući novu stranicu istorije crnogorskog vinarstva.
U vinariji Lipovac su jedinstveni u regionu po proizvodnji i odležavanju vina u glinenim amforama.
Prilikom proizvodnje glina se peče na temeraturi od 1.100 stepeni Celzijusa kako ne bi bila porozna. Amfora povoljno utiče na kvalitet vina. Vino se 10-mjeseci održava u amforama i dobija posebnu, a veliku mineralnost što je drugačije od drugih postupaka proizvodnje i odležavanja vina.
Svaki dio vinarije je urađen smisleno. Ono što se ne može vidjeti ni u jednoj vinariji regiona su gruzijske podzemne amfore. To je posebnost vinarije Lipovac. Ručno su rađene. U Crnu Goru su stigle iz Gruzije. Kpaciteta su oko 1.100 litara, a njihova dubina je oko dva metra .
Interesantan podatak – u otvore su postavljene velikom dizalicom. Oko 30 dana amfore same “traže” položaj dok se ne namjeste. Nakon toga se betoniraju.
Vino koje se proizvodi gruzijskom metodom prvo ide u podzemne amfore, proces fermentacije je od 40 -50 dana, nakon toga sledi prerarda odvajanja od kožice, pa se pretače u glinene anfore gdje odležava 10-tak mjeseci.
Kapacitet ovih amfora je oko 850 litara, a manjih oko 450 litara. Nakon 10 mjeseci odležavanja, sledi bistrenje, vino se pretače u inoks tankove za stabilizicaiju gdje se “prepušta” na procjenu tehnologa. Kad se odrade sve analize, vino je spremno za flaširanje.
Prvo vino u ovoj vinariji je proizvedeno 2014.godine. Od tada vinogradi se šire i kapaciteti proizvodnje povećavaju. Vinarija se nalazi na brijegu koji se zove Lipovčev brijeg. Ovdje je nekada živio knez Lipovac (Jovan Popović) jedan od najodlikovanijih crnogorskih junaka.
U vinogradma je preko 40.000 čokota vinove loze različitih sorti od kojih se proizvodi vino pod “etiketom “Lipovac”
U vinogradima je 10.500 čokota vinove loze, i u Zagaraču 31.000 čokot što ukupno preko 41.000 čokota vinve loze. Na vinogradu u Građanima forsiraju bijele sorte, a u Zagaraču su crvene sorte.
Na jednom čokotu ostaje oko kilogram do 1,5 kg grožđa što utiče na kvalitet vina. Kvalitet grožđa je važan za proizvodnju vina, a u vinariji Knjaz Lipovac ističu da su bitni znanje i procjene tehnologa, kao i oprema kojom se raspolaže.
Mlado vino je lako napraviti, ali treba znati kako vino pripremiti da se može čuvati 10-15 godina i duže uz proizvodnju vina iz amfora
Vina iz italijanskih amfora su svakako neoizostavni dio proizvodnje u vinariji Lipovac. Barik burad od francuskog hrasta smješteni su u podzemnom tunelu koji se nalazi osam metara pod zemljom, ispod vinograda, u dužini 156 m, te odaju vam utisak Bordoa u maloj Crnoj Gori.
U vinariji Lipovac ova godina biće posebna. Prvo pjenušavo vino od sorte Vranac proizvedeno je upravo u vinariji Lipovac. Jedinstveni u svijetu po roze šampanjcu. Ekskluzivno najavljujemo premijeru šampanjca “Genije” koji je “rođen” u vinariji Lipovac.
Ništa nije slučajno – vinograd nastao na mjestu gdje je rođen Jovan Popović –knjaz Lipovac ađutant kralja Nikole, general ruske vojske, pjesnik, putopisac i prevodilac. O njegovom junaštvu pisali su i japanski listovi, a posebno engleski „Dejli Njus” i „Herald”. Njegove grudi predstavljale su junačku izložbu sa 33 ordena ratnih odlikovanja.
Priče o ovom posebnom mjestu, proizvodnji vina po najstarijoj metodi, u pitomom crnogorskom ambijentu sa gruzijskim motivima uz degustaciju sedam vrsta vina su jedinstven doživljaj sa sva čula.